انتشار نمایشنامه‌های ترجمه شده در عصر قاجار/شخصیت نخستین زن مترجم

بهروز محمودی بختیاری به خبرنگار مهر گفت: مترجمان عصر قاجار مجموعه نمایشنامه‌هایی را ترجمه کرده بودند که در آن عصر اهمیت خاصی داشت. از میان این ترجمه‌ها پیشتر تنها ترجمه ابوالقاسم ناصرالملک در عصر حاضر بازنشر شده و دیگر ترجمه‌ها در دسترس نبودند. ما این متون را پیدا کرده و تصحیح کردیم که به زودی در قالب یک مجموعه از سوی نشر خاموش منتشر می‌شوند.

وی افزود: از میان این آثار می‌توانم به نمایشنامه «برج مرگ» اثر الکساندر دوما و ترجمه شاهزاده عبدالحسین موید الدوله قاجار، « خدعه و عشق» اثر شیلر و ترجمه یوسف اعتصام الملک و «نامه نادری» نوشته نریمان نریمانف و ترجمه تاج ماه آفاق الدوله اشاره کنم. «نامه نادری» از آن جهت مهم است که نخستین قدم بانوان ایرانی در عرصه ترجمه به شمار می‌رود.

محمودی بختیاری ادامه داد: نمایشنامه «تاج گذاری و مرگ ناپلئون» نوشه الکساندر دومای پدر و ترجمه شاهزاده حشمت السلطان دیگر ترجمه مهمی است که ما آن را پیدا کردیم. این ترجمه در سال ۱۳۳۳ قمری کار شده و بسیاری از وجود آن اطلاعی نداشتند.

این مترجم و استاد دانشگاه همچنین به امضای قراردادی با نشر خاموش برای انتشار «میراث مکتوب هنرهای نمایشی ایران» اشاره کرد و گفت: از این پس کتاب‌های خود را همراه با نشر خاموش منتشر خواهم کرد. با این ناشر مجموعه میراث خطی ادبیات نمایشی ایران، شامل نسخه‌های تعزیه، طومارهای نقالی و... را نیز در دست انتشار داریم.

محمودی بختیاری همچنین درباره آخرین ترجمه‌های خود نیز اشاره کرد: به تازگی قرارداد انتشار ترجمه سه گانه جنگی و غیرطنز نیل سایمون را نیز با نشر خاموش امضا کرده‌ام. نمایشنامه‌های نیل سایمون معمولا طنز است، اما این سه‌گانه یا دیگر آثار او تفاوت دارند. عناوین این سه نمایشنامه به این شرح است: «خاطرات برایتون بیچ»، «ترانه‌های غمگین بیلاکسی» و «اسیر برادوی».

بهروز محمودی بختیاری دارای مدرک دکترای زبان‌شناسی عمومی از دانشگاه علامه طباطبایی است. وی هم‌اکنون به عنوان عضو هیات علمی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به تدریس اشتغال دارد.

از میان ترجمه‌های منتشر شده وی می‌توان به «زنان مقتدر و نام‌آور جهان» نوشته «مری. ال. دیویس»، «قوانین تجاوز» نوشته نوام چامسکی و دیگران، (مشترک با محمدعلی دین‌محمدی) و نمایشنامه‌های «گمشده در یانکرز» و «شایعات» هر دو اثر نیل سایمون (مشترک با مینا رضاپور) اشاره کرد.

​عضویت در گروه ایران‌شناسی و زبان‌شناسی مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، در کنار عضویت وابسته در مراکز دانشگاهی مختلف از جمله گروه زبانشناسی دانشگاه سیدنی (تا ۲۰۱۳)، مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه راتگزر نیوجرسی (تا ۲۰۱۲)، گروه ایرانشناسی دانشگاه گوتینگن و گروه ایرانشناسی دانشگاه ماربورگ از دیگر سوابق کاری محمودی ‌بختیاری است.